
Kolonialismoa
Kolonialismoa XVI. mendean agertu zen Inperio Espainiar eta Portugesaren zabalkuntzarekin. Hortik aurrera, kolonizatzaileek konkistatutako lurrak ustiatzen eta merkatuak kontrolatzen zituzten metropoliara lehengai eta aberastasunak eramateko asmotan. Gehienetan kolonizaturiko erakunde politikoak deuseztatzen ziren eta zuzenean metropoliko gobernuagatik kontrolatutako gobernuak ezartzen ziren.
Kolonia bat menderatzeko faseak
1. Lurraldea konkistatu.
2. Administrazioa inposatu .
3. Koloniaren ustiapena ekonomikoa antolatu.
Kongoko arazoak
Hiru herrialde liskarrean hasi ziren kongoko lurraldea menderatzeko: Portugal, Frantzia eta Belgika.
Belgikako errege Leopoldo II.ak Nazioarteko Afrikako Elkartea sortu zuen 1876ean, eta helburua , Kongoko eremuan esplorazioari ekitea zen. Frantziak eta Portugalek ere eremu berdinean interesa zutenez , egoera konpontzeko zenbait neurri hartu behar izan zituzten. Berlingo Konferentzian ( 1884- 1885) hartutako erabakiak:
1- Belgikako erregeari Kongoko Estatu Independentearen jabetza aintzatetsi zitzaion.
2- Kongo ibaian nabigazio librea bermatu zen.
3- Potentziei okupatzen zituzten zonak kolonizatzeko eskubidea onartu zitzaion.
Fashodako gatazka
Fashodako gatazka
Britainiarrek eta frantsesek kontrajarritako interesak zituzten Afrikan.
Britainiarrek ipar - hego inperio jarraia sortu nahi zuten Egipto eta Hego Afrikaren artean.
Frantsesek Afrikako iparraldea hartuko zuen ekialde- mendebaldeko inperioa egin nahi zuten.
1898an bi lurraldeak gerra hasteko zorian egon ziren Sudango kontrola zela.
Britainiarrek horren berri izan zutenean , bertara joan ziren franrsesak kanporatzera.
Kongotik etorritako frantsesek Fashodako herria ( Sudan) okupatu zuten.
Kolonialismoaren galderak
Fashodako auzi bi metropoli artean zen. Zeintzuk ziren?
Britainiarrek eta Frantsesek ziren.
Britainiarrek zer nahi zuten?
Ipar - hego inperio jarraia sortu nahi zuten Egipto eta Hego Afrikaren artean.
Frantsesek zer nahi zuten?
Afrikako iparraldea hartuko zuen ekialde - mendebaldeko inperioa egin nahi zuten.
Zer gertatu zen 1898an?
Bi lurraldeak gerra hasteko zorian egon ziren Sudango kontrola zela.
Frantzia mantenduko zen Nilo Garaian?
Ez, zen mantendu.
Zeinen eskuetan geratu zen Nilo Garaian?
Britainiarren eskuetan geratu zen.
Zein zen horren ondorioa?
Egiptotik Hego Afrikara arteko jabetzak ia guztiz elkartuta geratu ziren.
Boersen gerra: definizioa eman.
El Cabo kolonian ( Hego Afrika) boersak izeneko kolono holandarrak zeuden. Britainiarrek ez zuten eremu horretan interesik izan, harik eta bertako urre eta diamante ugarien berri izan zuten arte. Britainirrek gerra luze baten ( 1899 - 1902) ondoren lortu zuten eremu horren kontrola. Britainiarrek gerra irabazi zuten, soldadu eta armatan nagusitasun handia baitzuten.